Wprowadzenie

Polska nazwa „cukrzyca” kojarzy się z nadmiarem cukru. Bezpośrednie tłumaczenie Diabetes mellitus odnosi się do zbyt dużej produkcji słodkiego moczu przez organizm człowieka (gr. diabainein - przechodzić przez; łac. mellitus - miód). Obecnie cukrzyca uznawana jest za chorobę społeczną. Cierpi na nią ok. 5% społeczeństwa, a liczba nowych zachorowań wzrasta w szybkim tempie. Choć choroba ta ma niejednolity obraz i różne przyczyny, to wpływ nadmiaru cukru we krwi w każdym przypadku czyni w organizmie ludzkim tak samo duże spustoszenie.

Zapraszamy!
cukrzyca

Nowy artykuł: Węgiel aktywny nie tylko w lecznictwie

Definicja cukrzycy

Określenie „cukrzyca” charakteryzuje zespół zaburzeń metabolicznych różnego pochodzenia, które skutkują przewlekłą hiperglikemią (podwyższeniem poziomu cukru we krwi) oraz zaburzeniami przemian cukrów (węglowodanów), tłuszczów (lipidów) i białek. Zaburzenia te spowodowane są wadliwym działaniem insuliny lub jej brakiem. Skutkiem cukrzycy jest upośledzenie funkcjonowania lub uszkodzenie wielu narządów takich jak oczy, nerki, nerwy, serce i naczynia krwionośne. W stosunku do chorych na cukrzycę stosuje się określenia cukrzycy lub diabetycy, natomiast lekarz diabetolog specjalizuje się w leczeniu chorych na cukrzycę.

Cechą wspólną zaburzeń występujących w cukrzycy jest upośledzenie działania lub całkowity brak produkcji insuliny wytwarzanej przez komórki ? położone na wysepkach Langerhansa w trzustce. Insulina jest ważnym dla życia hormonem peptydowym – działa na cały organizm i bierze udział w regulowaniu wielu procesów metabolicznych. Bodźcem do wydzielania insuliny jest podwyższony poziom glukozy we krwi występujący po posiłku. Insulina zwiększa transport glukozy do wnętrza komórek organizmu, gdzie cukier ten ulega dalszym przemianom. W ten sposób następuje obniżenie stężenia glukozy we krwi. Przy braku insuliny w organizmie chorym podaje się właśnie ten hormon. Jest to pierwszy lek wyprodukowany w oparciu o techniki inżynierii genetycznej. Insulinę wytwarzają szczepy bakterii Escherichia coli, którym wszczepia się gen ludzkiej insuliny.

Inne strony: Hipoglikemia | Leksykon zdrowia | Powiązane choroby: Dna moczanowa | Więcej artykułów o cukrzycy: Wątroba głównym celem ataku cukrzycy | Jak identyfikować stan przedcukrzycowy? | Światowy Dzień Walki z Cukrzycą – 14 listopada | Reklama: Jaki szampon do delikatnych włosów wybrać? | Jak leczyć żylaki kończyn dolnych? | Dieta pudełkowa - pomocnik w odchudzaniu | Ładna cera, piękna twarz | Badanie krwi - na czym polega? | Wakacyjne wyprawy diabetyka | Zestawy infuzyjne ACCU-CHEK i MEDTRONIC | Jakie pompy insulinowe refunduje NFZ?

Cukrzyca to zaburzenia metaboliczne o różnym podłożu, których skutkiem jest podwyższony poziom cukru we krwi (hiperglikemia) oraz zła przemiana węglowodanów, białek i tłuszczy. Przyczyną tych zaburzeń jest brak insuliny lub jej złe działanie. Insulina to bardzo ważny hormon w organizmie człowieka, który reguluje przebieg procesów metabolicznych (dzięki niemu przyswajamy pokarmy). Zwiększone wydzielanie insuliny do krwi ma miejsce po zjedzeniu posiłku. Insulina odpowiada za dostarczenie glukozy do komórek w organizmie, w których to cukier zostaje poddawany dalszym przemianom. Dzięki temu dochodzi do obniżenia stężenia glukozy we krwi. Jeżeli organizm nie produkuje insuliny, należy mu go jej dostarczyć w innej formie. Długotrwała cukrzyca może doprowadzić do uszkodzenia wielu narządów, np. nerek, oczu, serce i naczynia krwionośne. Chorzy na cukrzycę nazywani są inaczej diabetykami. Wyróżniamy kilka typów cukrzyc: cukrzyca typu 1, cukrzyca typu 2, cukrzyca ciężarnych i inne. Najczęściej spotykaną postacią jest cukrzyca typu 2.

Cukrzyca typu 1

Ten rodzaj cukrzycy polega na tym, że tkanki reagują na insulinę, ale jej wydzielanie jest niedostateczne. Inaczej nazywana jest cukrzycą insulinozależną, ponieważ w jej leczeniu stosuje się podawanie insuliny choremu. Poza podawaniem insuliny podczas leczenia cukrzycy typu 1, przestrzegać należy odpowiedniej diety i dbać o regularny wysiłek fizyczny. Wśród wszystkich zdiagnozowanych przypadków zachorowań na cukrzycę, cukrzyca typu 1 to 10% ogółu. Najczęściej chorują na nią osoby kilkunastoletnie, ale cukrzyca typu 1 obserwowana jest u dzieci i młodzieży oraz osób dorosłych, które nie ukończyły 30 lat. Do objawów cukrzycy tego typu zaliczyć możemy: uczucie silnego pragnienia, częstsze oddawanie moczu i jego zwiększona ilość, szybka utrata wagi. Może nawet wystąpić śpiączka. W badaniach krwi obserwuje się bardzo wysoki poziom cukru, zauważany również w badanym moczu.

Czytaj więcej: Cukrzyca typu 1

Cukrzyca typu 2

To najczęstsza postać cukrzycy, występuje u ponad 80 % chorych. Polega ona na tym, że organizm jest mniej wrażliwy na insulinę (insulinooporność),a jej wydzielanie jest niewystarczające. Wśród osób, które ukończyły 35. rok życia, częstotliwość występowania cukrzycy typu 2 szacuje się na 10%. Wzrost zachorowalności jest proporcjonalna do wzrostu wieku. Bardzo duży wpływ na rozwój tego typu schorzenia mają czynniki środowiskowe, np. brak aktywności fizycznej, otyłość brzuszna, starzenie się. Zwykle na początku choroby nie jest konieczne przyjmowanie insuliny. Zdarza się nawet, że nie trzeba jej stosować ani razu. Cukrzycę typu 2 trudniej rozpoznać, gdyż objawy często przez dłuższy czas nie budzą żadnych podejrzeń chorego. Najpopularniejsze objawy cukrzycy typu 2 to: zmęczenie, utrata wagi, częstsze oddawanie moczu, silniejsze pragnienie, grzybice, świąd sromu, zaburzenia widzenia czy też uczucie suchości w ustach. Jednak należałoby dodać, że objawy mogą w ogóle nie wystąpić pomimo wysokiego poziomu cukru.

Czytaj więcej: Cukrzyca typu 2

Cukrzyca ciężarnych

Ten rodzaj cukrzycy jest efektem zmian hormonalnych, jakie zachodzą w organizmie kobiety ciężarnej. Na cukrzycę tego typu zapadają kobiety, które do tej pory nie chorowały. Szacuje się, że około 3% ciężarnych dotyk ten problem. Skąd się bierze cukrzyca ciężarnych. Spowodowana jest ona większym wydzielaniem hormonów, które mają przeciwne działanie niż insulina, np. estrogen, progesteron czy kortyzol. Bardzo ważne jest wczesne rozpoznanie i zastosowanie prawidłowego leczenia, gdyż glukoza wnika przez łożysko do płodu i może być przyczyną późniejszych powikłań (wady rozwojowe płodu, komplikacje okołoporodowe, hipoglikemia u noworodka).

Czytaj więcej: Cukrzyca ciężarnych

Jak rozpoznać cukrzycę?

Aby rozpoznać cukrzycę, przeprowadzić można wiele badań laboratoryjnych. Najpopularniejszym jest pomiar stężenia glukozy we krwi (poziom glikemii). Do czynienia z cukrzycy mamy:

  1. jeżeli w badaniu wykonanym o dowolnej porze dnia, bez zwracania uwagi na to, czy jesteśmy po posiłku czy przed nim poziom cukru we krwi przekroczy 200 mg%.
  2. jeżeli stężenie glukozy na czczo przekroczy 125 mg%.
  3. po wypiciu 75 gram glukozy rozpuszczonej w 300ml wody (doustny test obciążenia glukozą – OGTT) i po upływie 2 godzin poziom cukru przekroczy 200 mg%.

Ponadto wykonuje się badania na obecność glukozy w moczu, ale jest to pomiar wykonywany jedynie w celu przeprowadzenia dalszej diagnostyki (nie jest przydatny w leczeniu cukrzycy).

comments powered by Disqus

Cukrzyca typu 1

Cukrzyca typu 1 stanowi ok. 10% wszystkich przypadków zachorowań, a w ogólnej populacji osób do 30 rż. cierpi na nią 0,3% ludzi. Symptomy kliniczne są dość burzliwe i narastają w krótkim czasie. Cukrzyca typu 1 rozpoczyna się u dzieci i młodzieży oraz u osób dorosłych do 30 rż., a największą częstość zachorowań odnotowuje się u osób kilkunastoletnich. Choroba charakteryzuje się chwiejnym przebiegiem i wczesnym pojawianiem się powikłań, co spowodowane jest trudnością wyrównania glikemii.

czytaj dalej

Cukrzyca typu 2

Cukrzyca typu 2 jest najczęstszą odmianą cukrzycy – występuje u ok. 80-90% chorych. W Polsce częstość występowania cukrzycy u osób po 35. rż. ocenia się na 10-15%. Częstość występowania cukrzycy zwiększa się w kolejnych dekadach życia. Rozwój cukrzycy typu 2 może mieć podłoże genetyczne (dziedziczenie wielogenowe), ale decydującą rolę odgrywają czynniki środowiskowe. Wśród nich wymienia się otyłość brzuszną, brak aktywności fizycznej, starzenie się.

czytaj dalej

Objawy cukrzycy

Główne ojawy cukrzycy to: częste i w dużej ilości oddawanie moczu (wielomocz) i związane z tym zwiększenie pragnienia (polidypsja). Objawom tym mogą towarzyszyć cechy odwodnienia organizmu takie, jak suchość skóry i błon śluzowych oraz zmniejszenie elastyczności skóry, zmęczenie, senność, rzadziej chudnięcie o nieustalonej przyczynie. Niekiedy pierwszym objawem może być kwasica i śpiączka ketonowa.

czytaj dalej